დედოფლისწყაროში გაზეთ ,,სპექტრის`` ნომერი დაიბლოკა

კახეთის რეგიონული გაზეთი სპექტრი საგანგებო განცხადებას აქცეყნებს და დედოფლისწყაროში შექმნილ დაბრკოლებაზე ამახვილებს ყურადღებას.

გაზეთ ,,სპექტრის~ 8_14 აპრილის #6 (272)-ში გამოქვეყნდა სტატია სათაურით: `სიღნაღს იქითაც საქართველოა~, რომელშიც დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის ზემო ქედის, ქვ. ქედისა და არხილოსკალოს მკვიდრი მოსახლეობის პრობლემები იყო განხილული. აქცენტი კეთდებოდა გამგებლის პირველი მოადგილის, ამჟამად სოფელ წითელწყაროს დეპუტატობის კანდიდატის გელა თეთრაულისა და დედოფლისწყაროს მაჟორიტატი დეპუტატის ავთო ლეკაშვილის მოსახლეობასთან დამოკიდებულების შესახებ.
,,გაზეთი ქსელში ს.ს. `საქ-პრესის~ საშუალებით 8_9 აპრილს უნდა შესულიყო, თუმცა როგორც დედოფლისწყაროდან მკითხველებმა შეგვატყობინეს, `სპექტრი~ საგაზეთო ჯიხურში ვერ შეიძინეს. როგორც საქ_პრესის განაწილების სამსახურში აგვიხსნეს, გაზეთი ქსელში ჩვეულებისამებრ შევიდა.
დედოფლისწყაროს საგაზეთო ჯიხურების გამყიდველები კი ამბობენ, რომ `სპექტრის~ აღნიშნული ნომერი არ მიუღიათ, თუმცა მიზეზებს ვერ აკონკრეტებენ. რედაქციამ საკუთარი ძალებით მოახერხა გაზეთის გავრცელება ზემოჩამოთვლილ სოფლებში.
ჩვენ ვერ შევძელით დაგვედგინა ვინ იყო `სპექტრის~ დაბლოკვის ინიციატორი, თუმცა ერთი რამ ცხადია, რომ დამოუკიდებელი გაზეთის გავრცელების გაკონტროლებას დაინტერესებული პირები იოლად ახერხებენ. -– ნათქვამია სპექტრის რედაქციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

* * *

ინტერნეტ-პორტალმა ქიზიყმა გადაწყვიტა სპექტრის მიერ მომზადებული და დაბლოკილი სტატია უცვლელად შემოგთავაზოთ და ინფორმაციული ვალუუმი ამ გზით შეავსოს

"სიღნაღს იქითაც საქართველოა"

სპექტრი. დილით ადრიანად ავტომანქანაში ვჯდებით და გეზს ვიღებთ მუნიციპალიტეტიდან საკმაოდ მოშორებით მდებარე სოფლებისკენ (ზემო ქედი, არხილოსკალო, ქვემო ქედი). გზა საკმაოდ გრძელი, დამღლელი და ძნელადსავალია, მაგრამ ვიცით, რომ საკმაოდ შრომისმოყვარე და უამრავი პრობლემით გადაღლილი ხალხი გველოდება. ისინი არც თუ ისე განებივრებულები არიან ჟურნალისტებისა თუ ხელისუფლების წარმომადგენლების ვიზიტებით. ჩვენს მიზანს წარმოადგენს უფრო ახლოს გავეცნოთ და გავიზიაროთ იქაური ხალხის ჭირ-ვარამი.
სოფელ ზემო ქედის ცენტრში მამაკაცები შეკრებილან და მასლაათობენ. მანქანას ვაჩერებთ, გადავდივართ და შეკრებილებს ვესაუბრებით. ისინიც თავიანთ მდგომარეობაზე უკმაყოფილებას გამოთქვამენ: "შვილო, აქ დაბადებული და გაზრდილი, 74 წლის კაცი ვარ, მაგრამ ამ ხნის მანძილზე ასეთი გაპარტახებული ზემო ქედი არასოდეს მინახავს. მე ჩემი წლები და ახალგაზრდობა გავლიე, საკმარისი ოფლიც ვღვარე, მაგრამ მომავალმა თაობამ რა ქნას? მუქთად დადიან, არაფერს აკეთებენ და გაიქცევიან საზღვარგარეთ, აბა რას იზამენ?! რომ გაიძახიან, ზემო ქედს წყალი აქვსო, წამოდით, თვითონ ნახეთ რა ხდება _ გათხარეს და მილები დაყარეს. მიწა გაჯიჯგნეს, მაგრამ ერთი წვეთი წყალი არ მოდის. დენზე კიდევ ისეთ დღეში ვართ, ამისთანა ქონას არქონა ჯობია. ხან ორი ლარით ზედმეტს გვახდევინებენ, ხან სამით. წინა თვეში კი თითო ოჯახს ზედმეტად 18 ლარი დაგვაწერეს. გვაინტერესებს, ასე რატომ იქცევიან, მაგრამ არავინ გვპასუხობს. ორმოში ვართ და ჩვენი არავის ესმის. ასე გვაბეჩავებენ, მთქმელი კაცი ყველას სძულს," _ ამბობს ზაქარია ქურციკაშვილი.
მას თანასოფლელებიც ეთანხმებიან და სხვა პრობლემებზე აგრძელებენ საუბარს. "იმას რატომ აღარ ამბობ, ორი ტრაქტორის იმედად რომ ვართ მთელი სოფელი? ახლაც ტრაქტორს ველოდებით. დილიდან საღამომდე აქ ვაღამებთ, რომ როგორმე რიგმა მოგვიწიოს და ნაკვეთი მოვახვნევინოთ," _ გვეუბნებიან გლეხები. ზაურ წიკლაურის თქმით, ისეთი დიდი სოფლისთვის, როგორიცაა ზემო ქედი 2 ტრაქტორი საკმარისი არ არის. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საგაზაფხულო სამუშაოები მიმდინარეობს. "პრეზიდენტი დასავლეთ საქართველოში, რომ არიგებს ტრაქტორებს, იმათ სჭირდებათ და ჩვენ არა? ამხელა ფართობებს დამუშავება არ უნდა? იქ რომ ხშირად ჩადის, აქაც ჩამოვიდეს და ნახოს როგორ ჩაკვდა სოფლის მეურნეობა. ყველა დარგი, რომ მოისპო რიღათი ვიარსებოთ? ჩვენი ცხვარ-ძროხა არაბებმა გაზიდეს და ხვალ-ზეგ შალის ნაწარმსა თუ ტყავს ათმაგ ფასში მოგვასყიდებენ, ესაა საქმე? დღესაც სიღნაღში ბრძანებულა მიშა, სიღნაღს იქითაცაა საქართველო. რაო, აქეთ ადამიანებად აღარ გვთვლიან? მოვიდეს და გვკითხოს რა გვიჭირს და რა გვილხინს," _ ამბობს ზაურ წიკლაური.
პრობლემებზე საუბრობს არხილოსკალოს მოსახლეობაც. მათ პრეტენზიები ძირითადად სოციალური სააგენტოს მიმართ აქვთ, თუმცა ტექნიკის სიმცირესა და საწვავის სიძვირესაც უჩივიან. "სოფელში წყალი კვირაში ერთხელ მოდის. მიუხედავად ამისა, უკმაყოფილო მაინც არ ვართ, რადგან ადრე ესეც არ გვქონდა. მართალია, სასმელად ვერ ვიყენებთ, მაგრამ საქონლის დასაწყურვებლად მაინც ხომ აღარ ვყიდულობთ? ტრაქტორები არ გვყავს, თუმცა, არც საწვავი გვაქვს თავზესაყრელი, სიძვირის გამო ვერ ვყიდულობთ. გახვალ ალაზანს გაღმა 90 თეთრი ღირს, აქეთ კიდევ ორ ლარს უტოლდება. ამის შემდეგ გამოვლენ და გვიმტკიცებენ მთავრობა სოფლის მეურნეობაზე და გლეხებზე ზრუნავსო, ლამის ყელში ამოვიდეს ამდენი ტყუილი. ამ მიწებს უქმად ვინ მოაცდენს, მაგრამ საშუალება არ არის რომ დავამუშავოთ. ასეთ დღეში მაგათ ჩაგვყარეს,"_ ამბობენ არხილოსკალოელები. გაჭირვებაზე საუბრობენ 80 წლის ეთერ უგუნარაშვილი და 78 წლის მარიამ საქიძეც. "დავბერდით და შვილები ხელს გვკრავენ _ უმუშევრად ვართ და ვერ შეგინახავთო. ჩვენი პენსია კი შეშის ფულად არ გვყოფნის, ყველაფერს "ცეცხლი უკიდია". ძალიან გვიჭირს. სიარულის თავი არ გვაქვს, რომ რაიონამდე ჩავიდეთ ნათესავებთან ვართ შეკედლებული. სოციალურ დახმარებას ვითხოვთ, აგენტები გვეუბნებიან მიიღებთო, მაგრამ უკვე თვეები გავიდა. გთხოვთ დაგვეხმაროთ, რომ ისეთი კომისია გამოგვიგზავნონ, რომელიც სამართლიანად შეგვამოწმებს."
გზა ქვემო ქედისკენ განვაგრძეთ, სადაც კიდევ უფრო გაუსაძლის ცხოვრებაზე გვიყვებიან. განსხვავება მხოლოდ ერთია _ აქ დენის და ტექნიკის პრობლემებს უგზობა და უწყლობა ემატება. "არავინ არაფერში გვეხმარება, არც გზა გვაქვს, არც წყალი და დენი. რაიონის ხელმძღვანელობა ჩამოდის, მაგრამ მაინც არაფერს აკეთებს. ადგილზე პრობლემის გადაჭრაც არ შეგვიძლია, რომ მივმართოთ ვის მივმართოთ? საჯარო რეესტრიდან ცნობა რომ დაგვჭირდეს წნორში უნდა წავიდეთ თურმე. მინდოდა პოლისი მაინც ამეღო, რომ შეღავათები მქონოდა, მაგრამ არ მაღირსეს. რომ მოვკვდები ეგ იქნება ჩემი პოლისი. ჩვენს იქით მამალი აღარ ყივის, დაღუპული ქვეყანა ვართ,~ _ ამბობს ქვემო ქედელი არსენა ბედოიძე. მძიმე პირობების გამო უკმაყოფილებას გამოთქვამენ პედაგოგებიც: "ოთხი წლის წინ სკოლაში 235 მოსწავლე გვერიცხებოდა, ახლა _ 118. ქვემო ქედში ოჯახი არ არის, რომ შვილი საბერძნეთში არ ჰყავდეს, ეს ყველაფერი კი არსებული პირობების გამო ხდება. გზა ჩვენ არ გვაქს, წყალი და გაზი ხომ ოცნებად გვექცა. შარშან პროექტით მხოლოდ გარე განათება გააკეთეს, მაგრამ უკეთესი იქნებოდა ამის ნაცვლად ჯერ გზის პრობლემა გადაეჭრათ. გვითხრეს ლამპიონებზე 30 000 გავხარჯეთო, მითხარით ამდენი თანხა რად უნდა გარე განათების აღდგენას? რომ გაიძახიან, სასაფლაო შემოვღობეთო, ტყუილია. ოთხი ფიცრისგან შეკრული საპირფარეშო გააკეთეს სასაფლაოზე და როგორც ამბობენ, ათასი ლარი გახარჯეს, გამოდის, რომ ყველაზე ძვირადღირებული საპირფარეშო გვაქვს სოფლის შუაგულში. უფრო წინა წლებში 80 ათასლარიანი სტადიონი გააკეთეს, მაგრამ ტრიალ მინდორზე მხოლოდ ბოძებია ჩაყრილი, რკინის წნულიც კი არ არის. ესაა სტადიონი? აი, ამის გამო გარბიან ახალგაზრდები სოფლიდან. სკოლა კი გაგვირემონტეს კაპიტალურად, მაგრამ რად გინდა? შენობაში რომ შევდივართ დუმილი გვაშინებს, ბავშვები აღარ არიან. გამგებლის მოადგილეს გელა თეთრაულს შევჩივლეთ: _ გვიშველეთ რამე, სოფელში აღარაფერი გვაქვს, ხომ არ დავიხოცებითო? გვითხრა, _ დაიხოცეთო. საჯარო მოხელე რომ ასე გიპასუხებს, ის ამ მთავრობის რეიტინგს მაღლა ასწევს? ჩვენი დეპუტატი ავთო ლეკაშვილი ნუღარ შეეცდება რამე გვთხოვოს, რადგან მეორედ აღარ ავირჩევთ. გზის გაკეთებას შეგვპირდა, შემდეგ კი შემოგვითვალა, გრეიდერის მოტანა ძვირი ჯდება და ვერ დაგეხმარებითო. დეპუტატი რომ ხალხს დაპირდება, სიტყვა არ უნდა გატეხოს, რადგან მის სიტყვას შემდგომში აღარავინ დაიჯერებს. ერთი გაკეთებული საქმე მაინც გვაჩვენოს! ნუ გეგონებათ, რომ ჩვენი პედკოლექტივი ოპოზიციურად არის განწყობილი და ასე იმიტომ ვსაუბროთ, ამ მთავრობამ ხომ იმედი გაგვიცრუა, მაგრამ არც ოპოზიციის გვჯერა," _ ამბობენ ქვემო ქედის საჯარო სკოლის პედაგოგები, თუმცა, ვინაობის დასახელებისგან თავს იკავებენ.
უგზობით შეწუხებულმა პედაგოგებმა ისიც აღნიშნეს, რომ მიკროავტობუსის მძღოლები ქვემო ქედის დაზიანებულ გზამდე არ ჩამოდიან და არხილოსკალოს ბოლო გაჩერებიდან ფეხით უწევთ სახლამდე მისვლა, არადა, თბილისის მარშრუტი ერთადერთი სამგზავრო საშუალებაა რაიონიდან სოფლამდე.
როგორც გავარკვიეთ, აღნიშნულთან დაკავშირებით დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგებელი ლევან ბაღაშვილი საქმის კურსშია. მისი განმარტებით, ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ მდგომარეობა სასიკეთოდ შეიცვალოს. "ტყუილია, როცა ამბობენ, რომ ზემო ქედში წყალი არ არის. ზემო ქედი და არხილოსკალო ნამდვილად გაწყლოვანებულია და თუ ხშირად ვერ მიეწოდებათ, ეს წყლის დებეტის ბრალია. რაც შეეხება ქვემო ქედს, იქ წყალი ჯერ არ შესულა, ეს სამომავლო პროექტებია. ელექტროენერგიის ზედმეტ გადასახადებზე კი გეტყვით, რომ დედოფლისწყაროს ენერგოდისტრიბუციის უფროსი ამის თაობაზე მკაცრად გავაფრთხილე, ჩანს კარგად ვერ გაიგო და კიდევ ვუსაყვედურებ. ქვემო ქედის გზაზე ჩვენც აქტიურად ვფიქრობთ, ვეძებთ გამოსავალს, რა უნდა გავაკეთოთ, რომ პროექტში ჩავსვათ. ნუ ჰგონია ხალხს რომ ჩვენ გულხელდაკრეფილები ვზივართ და არაფერს ვცდილობთ," - განაცხადა ლევან ბაღაშვილმა.

* * *

როგორ დაამარცხეს თბილისის გუნდი რეკორდული ანგარიშით და რა პერსპექტივა აქვთ ,,მიმინოს მორაგბეებს


,,გამგეობის რიგგარეშე დახმარება გადამწყვეტი აღმოჩნდა და ამის დამსახურებაა, ამხელა ანგარიშით რომ დაამარცხეს დედაქალაქის გუნდი``
სოსო შიოლაშვილი (მორაგბეთა გუნდ ,,მიმინოს~ მწვრთნელი): ,,გამგეობისგან ძალიან კმაყოფილი ვართ. ასეთი ყურადღება ჩემი მწვრთნელობის განმავლობაში არასოდეს ყოფილა. თითქმის 6 წელია, ამ რაიონში ვმუშაობ და ასეთი ხელშეწყობა საერთოდ არ გვქონია. შეიქმნა რაგბის განვითარების სახელმწიფო პროგრამა და ვითარება ამანაც გამოასწორა. დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგეობამ კი ახალი სათამაშო ფორმები და მოედნის აღჭურვილობა შეგვიძინა. ბოლო დროს ჩვენი გუნდის ტრანსპორტირების ხარჯები საკუთარ თავზე მთლიანად მუნიციპალიტეტის გამგეობამ აიღო. სულ რაღაც ერთი წელია რაც ბიუჯეტიდან ხელფასები დაგვენიშნა, თორემ მანამდე თითქმის ენთუზიაზმზე ვმუშაობდით.
_ რამდენი სპორტსმენია დედოფლისწყაროში რაგბით დაკავებული?
_ მთლიანად რაიონში რაგბიზე 52 სპორტსმენი ირიცხება, რომლებიც 3 კატეგორიადაა დაყოფილი. 15-16 წლიანი ვაჟები საქართველოს ჩემპიონატის ბე-ლიგას თამაშობენ. ამ კატეგორიაში 22 მორაგბეა. შემდეგ მოდის 13-14-წლიანთა და ქვემოთ, საფესტივალო ასაკის გუნდები.
_ რა მიღწევები აქვთ მიმინოს მორაგბეებს?
_ გასული წლის ნოემბრიდან უფრო აქტიურად დავიწყეთ მზადება. ქალაქ რუსთავის მერიის მიერ ორგანიზებულ რაგბის ფესტივალზე, რომელიც რუსთავქალაქობას მიეძღვნა, რუსთავის მერიის თასი ავიღეთ. შემდეგ სეზონი დაიხურა და სულ ახლახან, 15 მარტიდან ისევ გაიხსნა. საქართველოს ჩემპიონატის ბე-ლიგის I ტურის მატჩზე 8 აპრილს დედოფლისწყაროს სტადიონზე თბილისის ყოჩები რეკორდული ანგარიშით 54 - 0 დავამარცხეთ. ახლა იმართება საქართველოს ჩემპიონატის ბე-ლიგის II ტური, სადაც თბილისის ლელო-ს შევერკინებით. სულ 15 ტური უნდა გაიმართოს.
_ თუ ასე გაგრძელდა, რა შედეგებს ელოდებით და რამდენად პერსპექტიული თაობა არის თქვენს გუნდში?
_ თუ ვაჟები არ იზარმაცებენ, საშუალება გვექნება პირველი ლიგა ვითამაშოთ და შემდეგ ცხადია უმაღლესი ლიგა. აქ ჭაბუკური ასაკი მთავრდება და შემდეგ 18 წლის ასაკიდან დაშვებულია ახალგაზრდების კაცთა ლიგაში თამაში. მაგრამ, ეს უკვე დიდ ფინანსებთან არის დაკავშირებული. რაც მთავარია, თაობა უნდა იყოს ქუჩას მოწყვეტილი და ჯანმრთელი. აი, ეს არის წარმატების საწინდარი.
_ ამბობთ, კონკრეტულად რომელიმე მოთამაშის გამოყოფა მიჭირსო, მაგრამ საინტერესოა, მაინც განსაკუთრებული აქტიურობითა და მიზანდასახულობით რამდენად ბევრი მორაგბე გამოირჩევა...
_ რაგბი გუნდური თამაშია. რაც გინდა ძლიერი იყოს მოთამაშე, თუ გუნდთან შეწყობილი არ არის და გუნდური პრინციპით, ერთიანი ძალებით არ თამაშობენ, ასე არაფერი გამოვა.
_ ვნახეთ, რომ საქართველოს ჩემპიონატის ბე-ლიგის I ტურის მატჩზე რეკორდული ანგარიშით 54-ით 0 გაანადგურეთ თბილისის გუნდი. მაშინ, როცა დედაქალაქში გაცილებით უკეთესი პირობებია მოსამზადებლად, ვიდრე რეგიონებში, საინტერესოა, როგორ შეძელით თბილისის გუნდის ასე დამარცხება?
_ გულით მოვემზადეთ და შედეგმაც არ დააყოვნა. საწვრთნელი შეკრება მოვაწყვეთ, რომელიც დამატებით ხარჯებს მოითხოვდა და ეს ადგილობრივი ბიუჯეტიდან არ იყო გათვალისწინებული. მიუხედავად ამისა, გამგეობამ ეს წვრთნები მთლიანად დააფინანსა და ასე რომ არ მომხდარიყო, ალბათ ასეთ კარგ შედეგს ვერ მივიღებდით.
_ გასაგებია, რომ კარგად მოემზადეთ, მაგრამ ასეთი რა განსხვავებული ტაქტიკით თამაშობდნენ დედოფლისწყაროელი მორაგბეები, რომ ამხელა სხვაობით გაიმარჯვეს?
_ ბავშვთა მომზადების ტექნიკური დონე მაღალია. გუნდი ორგანიზებულია და ამან გამოიწვია დედაქალაქის გუნდთან მაღალი ანგარიშით გამარჯვება. რაც მთავარია, სპორტსმენების მომზადება დიდი იყო. ამ მატჩზე აშკარა უპირატესობა პირველივე წუთებიდან აშკარა იყო. თავიდანვე მედგრად შეუტიეს, არაფრის საშუალება არ მისცეს და მოწინააღმდეგე წელში გაწყვიტეს. ასე, რომ გამგეობის რიგგარეშე ფინანსური დახმარება შეიძლება ითქვას, გადამწყვეტი აღმოჩნდა და სწორედ ამის დამსახურებაა, ამხელა ანგარიშით რომ დაამარცხეს დედაქალაქის გუნდი.

ილია მარტყოფლიშვილი; თამილა გურაშვილი
15.04.2010

* * *
#1 სკოლაში დედაენის დღე საპატიო სტუმრებთან ერთად აღნიშნეს


დედაენის დღე განსაკუთრებულად აღნიშნეს დედოფლისწყაროს #1 საჯარო სკოლაში.
ამავე სკოლის პედაგოგ ლალი აბაშიძის ორგანიზებით საღამოს თბილისიდან პოეტები თამარ ლომიძე, მიხეილ ღანიშაშვილი, ნიკო ზვიადაური, სევარიონ ნადირაძე და თამარ ჩადუნელი ესწრებოდნენ. საპატიო სტუმრებს შორის იყო ასევე, პროგრამა ჩვენი საგანძურის ავტორი ივანე ჯაფარიძე.
ლამაზად მორთუილ სააქტო დარბაზში ტკბილეულის სუფრასთან მშვენიერი საღამო მიმდინარეობდა. მასში სხვადასხვა კლასის მოსწავლეები მონაწილეობდნენ. როგორც გაზეთ ქიზიყს ღონისძიებაზე განუცხადეს, განსაკუთრებული წვლილი ლალი აბაშიძემ შეიტანა. საპატიო სტუმრებს შორის ღონისძიებას დედოფლისწყაროს ღვთისმშობლის მიძინების ტაძრის მოძღვარი, მამა ნიკოლოზ ლომსაძეც ესწრებოდა.

ღონისძიებას პედაგოგებთან და მოსწავლეებთან ერთად ესწრებოდნენ პარლამენტის წევრი, დედოფლისწყაროს მაჟორიტარი დეპუტატი ავთანდილ ლეკაშვილი, საგანმანათლებლო რესურსცენტრის ხელმძღვანელი მარინე მეხრიშვილი და სკოლის დირექტორი მაია ლაპიაშვილი. სკოლის მოსწავლეებმა სხვადასხვა ნომრები შეასრულეს, მათ კი თბილისელი პოეტების ლექსები ენაცვლებოდა, რაც ღონისძიებას განსაკუთრებულ ხიბლს სძენდა. /ქიზიყი/

ილია მარტყოფლიშვილი 14.04.2010
* * *
ბოლო ორი წელია დედოფლისწყაროს მზრუნველი ხელი დაეტყო

დედოფლისწყაროში მიმდინარე სამუშაოებიდან რომელს მიიჩნევს მოსახლეობა პრიორიტეტულად და რა შენიშვნები აქვთ გამგეობასთან?!

ინტერნეტ-გაზეთმა ,,ქიზიყმა`` გადაწყვიტა ქალაქ დედოფლისწყაროს ქუჩებში მოსახლეობა გამოეკითხა და ადგილობრივებს მუნიციპალიტეტში მიმდინარე სამუშაოების შესახებ საკუთარი პოზიცია საჯაროდ დაეფიქსირებინათ. მოქალაქეთა მოსაზრებებს უცვლელად გთავაზობთ.

მარინა (48 წლის): ,,ქალაქ დედოფლისწყაროში ცვლილებები თვალშისაცემი ბოლო წლებში გახდა. ვარდების რევოლუციის შემდეგ დედოფლისწყაროში უკეთესობა საერთოდ არ შეინიშნებოდა... დანარჩენ გამგებლებს საერთოდ არაფერი გაუკეთებიათ საკუთარ კეთილდღეობაზე ზრუნვის გარდა. რეალურად რომ შევაფასოთ, ინფრასტრუქტურის მოწესრიგება დავით ლეკიშვილის დედოფლისწყაროში გადმოყვანის შემდეგ დაიწყო და სიმართლე უნდა ითქვას, რომ შემდეგ ლევან ბაღაშვილის პერიოდშიც ქალაქში უკეთესობისკენ ბევრი რამ შეიცვალა... ეს ყველაფერი არ არის და კიდევ ბევრია გასაკეთებელი. კარგია, აზრის გამოთქმის საშუალება რომ მომეცა. ჩემი შეფასება არის ის, რომ ქალაქს ბოლო ორი წელია მზრუნველი ხელი დაეტყო. ვერ გეტყვით, რამდენად ხარისხიანად სრულდება, მაგრამ შეუძლებელია არ დაინახო, რომ რაღაც კეთდება... თუმცა, ისიც გვახსოვს, მილიონებით განახლებულ სიღნაღში, სულ მალე, ბინებში წყალი რომ ჩასდიოდათ და უამრავი ხარვეზი გამოჩნდა. ხარვეზები ყოველთვის არსებობს, მაგრამ მთავარია გულგრილი მიდგომა არ იყოს ხელისუფლების მხრიდან და სამუშაოები პიარისთვის კი არ შესრულდეს, არამედ საქმისთვის და მოსახლეობის კეთილდღეობისთვის.

გიორგი (24 წლის): ,,გზები მომწონს. ძალიან კარგია, რომ ქალაქში გზები საგრძნობლად მოწესრიგდა. ამან სულ სხვა იერი შესძინა მთლიანად ქალაქს და მანქანებით მოძრაობაც სასიამოვნო გახადა. ეს კი ადგილობრივებისთვის ახლო მომავალშიც წარმოუდგენელი ოცნება იყო... ახლა ქალაქში მოძრაობაც სასიამოვნო გახდა და აღარც ადამიანებს ექმნებათ ამ მხრივ პრობლემები. ძვირადღირებული და კარგი საქმე გაკეთდა დედოფლისწყაროში. გზების საკითხს ნამდვილად გამოვყოფდი.
ნიკა (17 წლის): ,,კარგია ის, რომ კულტურის სახლთან სკვერი გაკეთდა და ახალგაზრდებს საშუალება მოგვეცა შევიკრიბოთ ხოლმე და ვისაუბროთ, დავისვენოთ. მაგრამ კარგი იქნება, თუ კულტურული და გასართობი ღონისძიებები აქტიურად გაიმართება, თორემ ამ მხრივ რაიონი მართლაც ჩამკვდარია და არაფერი ხდება. ამიტომაც არის, რომ ახალგაზრდები თბილისში გარბიან და აქ ჩამოსვლა ეზარებათ... ხშირად დედოფლისწყაროში მოზარდისთვის მოსაწყენი გარემოა. გამგეობა ამაზეც თუ იზრუნებს, ძალიან გამიხარდება...
თამრიკო (67 წლის): ,,წყალზე უკეთესი პირველ რიგში რა უნდა გაეკეთებინათ. ეს ყველაზე მტკივნეული და აუცილებელი პრობლემა იყო და წყლის პრობლემა აუცილებლად უნდა გამოვყოთ, რადგან ახლა ამაზე წარსულ დროში გვიწევს საუბარი...
თავი სიზმარში მგონია, ამდენი წელია უწყლოობით ვიხრჩობოდით და ახლა 24 საათით გვაქვს, მითუმეტეს საკუთარ ეზოებში... საუბნო ონკანებზეც თანახმა ვიყავით და ჩვენთვის ესეც დიდი შეღავათი იქნებოდა, მაგრამ ეს ათმაგად მეტი ბედნიერებაა, როცა საკუთარ ონკანებზე ვიღებთ წყალს... ბევრი მითქმა მოთქმა იყო, რომ დედოფლისწყაროს დებეტი არ ეყოფოდა და წყალმომარაგების 24 საათიანი გრაფიკი ვერ შენარჩუნდებოდა, მაგრამ საბედნიეროდ, ჯერჯერობით ამ მხრივ შეზღუდვები არ გვაქვს. თუ მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელობა უზრუნველყოფს, რომ 24 საათიანი მომარაგება მომავალშიც შენარჩუნებული იყოს, მადლობლები ვიქნებით. თითეულ ოჯახში მრიცხველების დაყენება სწორი ნაბიჯი იყო, რადგან მან ხალხს წყლის ეკონომიურად მოხმარების კულტურა ასწავლა და უდიერად აღარ ღვრიან... სწორედ ამის ხარჯზე გვაქვს მუდმივი წყალი. მასიური გამრიცხველიანება რომ არ მომხდარიყო, მუდმივი მომარაგების საკითხი ალბათ, კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგებოდა...
ნონა (36 წლის): ,,სხვა პრობლემებიც გვარდება, მაგრამ მე თუ მკითხავთ, ყველაზე მნიშვნელოვანი დედოფლისწყაროს გამწვანებაზე ზრუნვაა. ვიცი, რომ გაუდაბნოების საფრთხე ყველაზე მეტად ჩვენს რაიონს ემუქრება და მართლა მიხარია, რომ რაიონის ხელმძღვანელობამ ამ პრობლემას დიდი ყურადღება დაუთმო. კარგია, რომ ამ მტკივნეული საკითხის მოგვარებაში უცხოელი მეგობრებიც გვეხმარებიან... უცხოური დაფინანსება რომ არ შემოსულიყო, ალბათ კიდევ კარგა ხანს ვერ მოხდებოდა დედოფლისწყაროში ქარსაფარი ზოლების გაშენება. ჩემი აზრით, ეს ყველაზე მასშტაბური სამუშაოებია, რაც დედოფლისწყაროში ტარდება... სხვა პრობლემები უფრო დროებითია, მაგრამ ეს საკითხი მართლაც დროულად მისახედი იყო და ბედნიერი ვარ, რომ მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელობა მოწოდების სიმაღლეზე აღმოჩნდა და გაუდაბნოებასთან ბრძოლაში ჩაერთო. ალბათ გარემო პირობებმა გამოიწვია, რომ დედოფლისწყაროში ბოლო წლებია მოსავლიანობის ხარისხმა და ოდენობამ რეკორდულად დაბლა დაიწია... /ქიზიყი/

ილია მარტყოფლიშვილი
11.04.2010
* * *

რატომ გახდა დედოფლისწყაროს სავარგულები ნაკლებად მოსავლიანი და რამდენად აისახება კლიმატის ცვლილება ადგილობრივებზე

დიმიტრი ყოჩიაშვილისთვის გლობალური კლიმატური დათბობა გვალვასა და ძლიერ ქარებთან ასოცირდება. ის დედოფლისწყაროს რაიონის სოფელ ჯაფარიძეში ცხოვრობს და გვალვებისა და ძლიერი ქარების გამო წელს ხორბლის ყანაში კომბაინი საერთოდ არ შეუყვანია.
ქარებმა ნათესები მთლიანად წაიღო,”ამბობს 30 წლის ფერმერი ბოლო სამი წელია არავითარი მოსავალი არ აგვიღია. გვალვის გახანგრძლივება, ქარების სიჩქარის და ტემპერატურის მატება, ნალექების შემცირება –კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული ის კომპონენტებია, რომელიც დედოფლისწყაროში მიმდინარეობს.
ქარები, ძირითადად, გაზაფხულზე მოდის, როცა თესვის დრო დგება,”- ამბობს მარინა შვანგირაძე.
მარინა შვანგირაძე საქართველოს მეორე ეროვნული შეტყობინების კოორდინატორია. ამ შეტყობინების ფარგლებში, დედოფლისწყარო შერჩეულ იქნა, როგორც გაუდაბნოების საფრთხის წინაშე მდგარი ტერიტორია.
ეროვნული შეტყობინების მომზადება გაეროს კლიმატის ცვლილების ჩარჩო-კონვენციის წევრ ყველა ქვეყანას ევალება. საქართველომ კონვენციის რატიფიკაცია 1994 წელს მოახდინა და როგორც განვითარებად ქვეყანას, ევალება ყოველ სამ წელში ერთხელ მოამზადოს ეროვნული შეტყობინება. გლობალური გარემოსდადაცვითი ფონდი კონვენციის ფინანსური ინსტრუმენტია, რომლის დონორები განვითარებული ქვეყნები არიან და განვითარებად ქვეყნებს ეროვნული შეტყობინების მომზადებაში ფინანსურად ეხმარებიან.
კლიმატის დათბობა გავლენას ახდენს როგორც ბუნებრივ ეკო-სისტემებზე, ასევე ადგილობრივი მოსახლეობის ეკონომიკურ მდგომარეობაზე და რიგ შემთხვევებში, მათ გადასახლებას, ანუ ეკომიგრანტების გაჩენას იწვევს.
ეკომიგრანტები დედოფლისწყაროს რაიონიდან ჯერ არ არსებობენ, თუმცა, მეორე ეროვნულ შეტყობინებას თუ დავუჯერებთ, მათი გაჩენა რეალურია.
,,მეორე ეროვნული შეტყობინების კვლევის შედეგად, გამოიკვეთა საფრთხეები, რომელიც ელოდება ამ რეგიონს. ესენია: სასოფლო-სამეურნეო მიწებისა და საძოვრების ნაყოფიერების კიდევ უფრო შემცირება ეროზიის ზრდისა და წყლის ნაკლებობის გამო. შეტყობინების დოკუმენტის მიხედვით, ხორბალზე წყლის დანაკლისი, სავარაუდოდ, 73%-ით შემცირდება, რაც იმოქმედებს მის ხარისხსა და საკვებ ღირებულებაზე.
მაღალი სიჩქარის ქარების დროს ნიადაგი იფიტება, ქარს მიაქვს ზედა ჰუმუსოვანი, ანუ ნაყოფიერი ფენა, დათესილ კულტურასთან ერთად. ამდენად, კლიმატური ცვლილებები გავლენას ახდენს იქ მცხოვრებთა ეკონომიკაზე”-–ამბობს მარინა შვანგირაძე.
შედეგად კი ფერმერების მიერ მიწის მიტოვება და ეკოემიგრანტების ზრდაა მოსალოდნელი. სამ რეგიონში, რომელიც მეორე ეროვნული შეტყობინების მიხედვით ყველაზე მოწყვლად ტერიტორიებად დასახელდა, დედოფლისწყაროსთან ერთად, შედის შავი ზღვის სანაპირო ზონა და ქვემო სვანეთი.
დედოფლისწყაროში სასოფლო-სამეურნეო მიწების ქარისმიერი ეროზიისაგან დასაცავად გასულ საუკუნეში 1 770 ჰექტარი ფართობი დაირგა. 1990-იანი წლებიდან ენერგეტიკული კრიზისის გამო ეს ქარსაფარი ზოლები თითქმის მთლიანად გაიჩეხა, რამაც გააძლიერა ნიადაგის ქარისმიერი ეროზია.
2008 წლის ნოემბერში დაიწყო პროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს ქარსაფარი ზოლების აღდგენას, განადგურებული ტყეების რეაბილიტაციას და საშეშე პლანტაციების გაშენებას დედოფლისწყაროში.
პროექტის დონორია გერმანიის გარემოს, ბუნების დაცვისა და ბირთვული უსაფრთხოების ფედერალური სამინისტრო (BMU), რომელმაც პროექტს 1,2 მილიონი ევრო გამოუყო. პროექტის მიმღები (ბენეფიციარი) საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროა, ხოლო განმახორციელებელი ორგანიზაციები გერმანიის ტექნიკური თანამშრომლობის საზოგადოება (Gesellschaft fur Technische Zusammenarbeit, GTZ და დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგეობა.
პროექტის ფარგლებში, ქარსაფარი ზოლების ნაწილობრივი რეაბილიტაცია უნდა მოხდეს ხეებით, რომელთა სახეობების არჩევის პროცესიც ამჟამად მიმდინარეობს.
იფანი, აკაცია, ნუში, მუხა, ელდარის ფიჭვი - ის საცდელი სახეობებია, რომლებიც ამ ეტაპზეა დარგული. მათი სიმაღლე ჯერ-ჯერობით 50 სანტიმეტრამდეა.
,,ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ხეების გარკვეული სახეობები ვერ გაუძლებს დედოფლისწყაროს ექსტრემალურ კლიმატურ პირობებს – გვალვებს, წვიმების ნაკლებობას, ძლიერ ქარებს. ამიტომ, მხოლოდ ყველაზე გამძლე სახეობები დავტოვეთ გასაშენებლად,”-– ამბობს პროექტის ხელმძღვანელი დიტერ მიულერი.
ქარსაფარი ზოლების სიფართე - 10 მეტრია, საერთო სიგრძე კი - 1 700 კილომეტრი. ამჟამად მხოლოდ 30 კილომეტრია აღდგენილი. ზოლის სრული გაშენება შერჩეული სახეობებით არა ამ პროექტის ფარგლებში, არამედ მისი დამთავრების შემდეგ უნდა გაგრძელდეს.
მიულერს იმედი აქვს, რომ რომელიმე ადგილობრივი კომპანია ამ საქმეში დახელოვნდება და პროექტის დასრულების შემდეგ, თვითონ გააგრძელებს მათ დაწყებულ საქმეს ადგილობრივი თუ საერთაშორისო დაფინანსებით.
პროექტის ინიციატივა სწორედ დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგეობიდან წამოვიდა. ისინი დაუკავშირდნენ საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს, ხოლო საქართველოს გარემოს დაცვის სამინსტრო – გერმანიის ბუნების დაცვისა და ბირთვული უსაფრთხოების სამინისტროს. ,,ეს პროექტი ზედა ეშელონებიდნ არ წამოსულა, პირიქით_უბრალო ხალხის ინიციატივა იყო. ისინი მიხვდნენ, რომ რაღაცა უნდა გაეკეთებინათ, - ამბობს მიულერი.
ხეები დედოფლისწყაროელებმა თვითონ დარგეს გერმანელი პარტნიორების დახმარებით. პროცესში ჯაფარიძელი დიმიტრი ყოჩიაშვილიც მონაწილეობდა. ის ხეების დამრგველი ჯგუფის ბრიგადირი იყო და ამ საქმეში სამი კვირის მუშაობის შემდეგ, 380 ლარი აიღო გასამრჯელოდ. დასაქმდნენ მისი მეგობრებიც. ამჟამად, ქარსაფარი ზოლის ნაწილი დიმიტრის კუთვნილ მიწის მიმდებარედაც გადის.
რაც შეეხება ტყეებს, ისინი დედოფლისწყაროს რაიონის მთლიანი ფართობის 1,3%-ს შეადგენენ. ტყის შეშა კი ზოგჯერ გათბობის ერთადერთი წყაროა მოსახლეობისთვის.
,,ჩვენთან არსებობს სოფლები, სადაც გაზი არაა გაყვანილი და შეშაა გათბობის ერთადერთი წყარო,”- ამბობს პროექტის დედოფლისწყაროელი კოორდინატორი გელა თეთრაული, დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგებლის პირველი მოადგილე.
ნიადაგის ეროზიის შედეგად ხორბლის წარმოება დედოფლისწყაროში შემცირდა. რამდენიმე წლის წინ, წელიწადში 7-8 ტონა ხორბალი მოდიოდა ჰექტარზე, ბოლო წლებში კი ნახევარ ტონამდე ჩამოვიდა.
დედოფლისწყაროს რაიონის მოსახლეობის ეკონომიკური სიძლიერე სწორედ მიწას უკავშირდება. ძირითადი კულტურები ხორბალი, ქერი, შვრია და მზესუმზირაა. მათ მოსაყვანად კი კლიმატური პირობები უარესდება.
,,ეს პროექტი სასიცოცხლოა დედოფლისწყაროელებისთვის, ამაზე ვერც კი ვიოცნებებდით,”-– ამბობს დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის გამგებელი ლევან ბაღაშვილი. როგორც ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენელი, ის მაქსიმალურად ცდილობს ამ პროექტის მნიშვნელობა ადგილობრივ მოსახლეობას გააცნოს და ასევე გაავრცელოს ინფორმაცია, თუ რა არის გლობალური კლიმატის ცვლილება.
,,გლობალური კლიმატის ცვლილება დედოფლისწყაროელების ყოველდღიურ ცხოვრებაზე და მოსავალზე აისახება,”-–ამბობს ბაღაშვილი. მისი თქმით, დაგეგმილია ქარსაფარის ზოლების გაშენებაში ადგილობრივი ფერმერების ჩართვა.
მართვის თანამედროვე მეთოდების გამოყენებით მოხდება დეგრადირებული ტყის მასივების გარდაქმნა პროდუქტიულ ტყეებად,” - აღნიშნავს პროექტის ქართველი კოორდინატორი გიორგი კოლბინი.
კლიმატის ცვლილებების ზემოქმედების შესარბილებლად და CO2–ის შესამცირებლად დედოფლიწყაროში მუშავდება ხელახალი გატყიანების მოდელები.
კიოტოს პროტოკოლით, საქართველოს, როგორც განვითარებად ქვეყანას, CO2–ის გამოყოფის კვოტა არ გააჩნია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სათბურის ტიპის გაზების გამოყოფის კონტროლის პრობლემა საქართველოში არ დგას. შესაბამისად, პროექტს დღეისათვის არ გამოუთვლია, თუ რა რაოდენობის ნახშირორჟანგს შთანთქავენ მომავალში დედოფლისწყაროს რაიონში პროექტის ფარგლებში დარგული ხეები.
დიტერ მიულერის გამოთვლებით, ამჟამად დარგული, ჯერ კიდევ 50 სანტიმეტრის სიმაღლის ხეები 5 წელში დაიწყებენ ჩაფიქრებული – საადაპტაციო-შემარბილებელი ფუნქციების შესრულებას.
არსებობს გერმანული გამოთქმა: როცა ხეს რგავ და ფიქრობ, რომ მის ჩრდილში დაისვენებ, ცდები,”- ამბობს მიულერი “ხეები შთამომავლობისათვის ირგვება.”

ცირა გვასალია
* * *

დედოფლისწყაროელმა მორაგბეებმა თბილისი რეკორდული ანგარიშით 54-ით 0 დაამარცხეს


ხუთშაბათს ქალაქ დედოფლისწყაროს ცენტრალურ სტადიონზე საქართველოს ბე-ლიგა გაიმართა რაგბიში. ერთმანეთს დედოფლისწყაროს მორაგბეთა გუნდი ,,მიმინო` და თბილისის ,,ყოჩები` ხვდებოდნენ. ასპარეზობა 15 წლიანთა ასაკობრივ ჯგუფებში მიმდინარეობდა.
თენგიზ გუმაშვილი (დედოფლისწყაროს კულტურისა და სპორტის ცენტრის სპეციალისტი, სპორტის ოსტატი): ,,შეხვედრა იმითაა მნიშვნელოვანი, რომ საქართველოს აღმოსავლეთი ზონის პირველობა მიმდინარეობს რაგბიში და მთლიანობაში ამ ბე-ლიგაში 16 გუნდი მონაწილეობს... სასიხარულოა, რომ დედოფლისწყაროს გუნდმა თბილისელი მეტოქეები რეკორდული ანგარიშით დაამარცხეს, საკუთარ სტადიონზე თავი არ შეირცხვინეს და რაიონის ღირსება დაიცვეს. მიმინოს მორაგბეებმა ნამდვილად გვასახელეს.
ამინდის გაუარესებისა და წვიმის მიუხედავად დედოფლისწყაროელ მორაგბეებს თბილისელი მეტოქეების დამარცხება არათუ გაუჭირდათ, არამედ შეჯიბრი განსაზღვრული დროის განმავლობაში მთლიანად დედოფლისწყაროელი ვაჟების აშკარა უპირატესობით მიმდინარეობდა. გულშემატკივარი წვიმის მიუხედავად მხურვალე ოვაციებით ცდილობდნენ სპორტსმენების გამხნევებას.
დედოფლისწყაროს მორაგბეთა გუნდ ,,მიმინოს` მთავარი მწვრთნელი სოსო შიოლაშვილი გაზეთ ქიზიყთან საუბრისას აცხადებს მორაგბეებმა განსაკუთრებულად ითამაშეს, თუმცა მან საუკეთესოებისა და აქტიური მოთამაშეების გამორჩევისგან თავი შეიკავა. /ქიზიყი/

ილია მარტყოფლიშვილი; თამილა გურაშვილი 08.04.2010